د کار بندیز په اړه د افغان ښځو غبرګون

عالیه، د رواني روغتیا یوه افغانه مسلکي، وویل، د نادولتي موسسو سره د ښځو په کار کولو باندې د طالبانو بندیز زیانمنونکي زیانمنوي

په افغانستان کې د ښځینه رواني روغتیا مسلکي په توګه کار کول، د 42 کلنې الیا لپاره د هیواد د طالبانو واکمنانو کې ژوند اسانه نه و

NGO

تېر کال د واک تر لاسه کولو راهیسې، طالبانو د ښځو پر ازادیو – له زده کړو نیولې تر جامو پورې، د هغوی ورځني تګ راتګ او اوس کار کولو باندې ډېر محدودیتونه وضع کړي دي. دې کار د الیا لپاره دا ستونزمنه کړې چې د خپلې کورنۍ لپاره لومړنی چمتو کونکی دی، د نړیوالې ژغورنې کمیټې (IRC) سره خپل مسلک تعقیب کړي

د عالیه د کار ماهیت، او هغه نړیوال سازمان چې هغه ورسره تړلې وه، هغې ته اجازه ورکړې وه چې کار ته دوام ورکړي، حتی کله چې په ټول هیواد کې نورې میرمنې له دندو څخه ایستل کېدې

"وروسته له دې چې طالبان راغلل، زموږ [ښځینه کارکونکو] په منځ کې یو څه ویره وه، خو موږ د هغوی د مقرراتو په مراعتولو سره کار وکړ، لکه د حجاب اغوستل او تل د محرم [د کورنۍ له یوه نارینه غړي سره کار ته تلل. ]،" هغې یادونه وکړه

هغې وویل: دا خورا ننګونه وه، مګر موږ د دې هیواد ځینو لیرې پرتو او محرومو سیمو ته خورا اړین خدمات وړاندې کول

"دوی حتی زموږ د ډاکټرانو ټیم ته د کار کولو اجازه ورکړه. موږ ښځو او ماشومانو ته مهم خدمات وړاندې کول، او ما د هغو ناروغانو سره هم کار کاوه چې رواني روغتیا ملاتړ ته اړتیا لري

خو دا هر څه د شنبې په ورځ هغه مهال په ټپه ودرېدل کله چې طالبانو په افغانستان کې په کورنیو او بهرنیو نادولتي موسسو (NGOs) کې د ښځو پر کار کولو بندیز ولګاوه

د اقتصاد وزارت لخوا په خپره شوې اعلامیه کې راغلي چې د ښځینه کارمندانو ترمنځ د مناسب حجاب اغوستلو نشتوالی "تر بلې خبرتیا پورې" د بندیز لامل شوی

د ښځو پر کار کولو وروستی بندیز په پوهنتونونو کې د ښځینه محصلینو د وروستي بندیز په تعقیب دی - دواړه د طالبانو لخوا د سخت چلند څرګندونه کوي. د طالبانو له ویاند څخه دې کیسې ته د معلوماتو ورکولو لپاره زموږ غوښتنې بې ځوابه پاتې شوې

الیا وویل: "زه نه پوهیږم چې موږ به څنګه ژوند کولو ته دوام ورکړو." "زه له 2008 راهیسې کار کوم او زه د خپلې شپږ کسیزې کورنۍ ډوډۍ ګټونکی یم. زما میړه بې ثباته عاید لري چې په سختۍ سره کرایه پوښي

مخکې له دې، په اوسني اقتصاد کې، زه د خپلو ماشومانو لپاره د ښه راتلونکي لپاره مبارزه کوم. خو که زما په شان میندې اوس د کار کولو توان ونلري، موږ به مجبور یو چې د راتلونکې ټولنې لپاره نالوستي ماشومان وروزو

د خپل شخصي زیان سربیره، عالیه د هغو ټولنو لپاره ډیره اندیښنه وه چې هغه ورسره کار کوي

"دا یوازې زما د کورنۍ لپاره زیان نه دی بلکې د ډیرو کورنیو لپاره چې موږ یې ملاتړ کوو. دوی په ډیر بد حالت کې دي، "هغې وویل

کله چې زه د دې خلکو په اړه فکر کوم، زه د ناروغ احساس کوم او فکر کوم چې زما زړه به د درد څخه ډک شي

'د نیمس په  نفووړاندې تبعیض'

د طالبانو لخوا پر ښځو د کار کولو د بندیز په غبرګون کې، په افغانستان کې د الیا د کارکونکي - IRC په ګډون یو شمیر نړیوالو نادولتي موسسو په هیواد کې خپل خدمات ځنډولي دي

IRC له ۱۹۸۸ کال راهیسې په افغانستان کې فعالیت کوي، چې تر ۳۰۰۰ زیاتې ښځې یې له بندیز مخکې، په بېلابېلو ظرفیتونو کې په کار ګمارلې دي. دا مخکې هیڅکله اړ نه و چې اړو خلکو ته د ژوند ژغورنې خدماتو وړاندې کول بند کړي

"د IRC لپاره، زموږ د خدماتو وړاندې کولو وړتیا زموږ د ادارې په ټولو کچو کې په ښځینه کارمندانو تکیه کوي. که موږ ته د ښځو د کار کولو اجازه ورنکړل شي، موږ نشو کولی چې اړو کسانو ته وسپارو. له همدې امله، IRC اوس مهال په افغانستان کې زموږ خدمات وځنډوي، "دغه سازمان په یوه بیان کې ویلي

بیان زیاتوي چې د بشردوستانه خدماتو له وړاندې کولو څخه د ښځو لرې کول به "د افغانانو لپاره ناوړه پایلې" ولري

ورته احساسات د نورو نړیوالو نادولتي موسسو لخوا هم غږیدل شوي چې د ښځینه کارکونکو د بندیز لخوا "مجبور" شوي ترڅو مهم خدمات وځنډوي

د ناروې د کډوالو په شورا کې د مدافعې مدیر، بیکي روبي وویل: موږ پرته له دې چې ښځې زموږ لپاره کار وکړي خپل کار نشي ترسره کولی

په افغانستان کې کلتور ډېر محافظه کار دی. موږ نشو کولی نارینه د ښځو سره د خبرو کولو او ښځو ته د خدماتو وړاندې کولو لپاره ولېږو

هغې وویل: "په ټول هیواد کې ډیری کورنۍ د ښځو په مشرۍ کورنۍ دي، چې د دې بدلونونو سره بشردوستانه مرستو ته لاس رسی په بشپړه توګه له لاسه ورکوي." هغې زیاته کړه کله چې په اصولو کې راغله، بندیز د منلو وړ نه و

"موږ نشو کولی په داسې سیسټم کې کار وکړو چې د نیم نفوس په وړاندې دومره ښکاره او په غیر بخښنې ډول تبعیض وي

'زه د خپلې دندې په اړه هرڅه خوښوم'

لږ تر لږه یوه افغاني موسسه پر خپلو ښځینه کارکوونکو د بندیز پر وړاندې مقاومت کوي

نصرت خالد، د اصیل بنسټ ایښودونکی، د افغان ای کامرس سوداګرۍ پلیټ فارم چې اوس د طالبانو له واک څخه وروسته د مرستې او پراختیا په برخه کې کار کوي، ژمنه کړې چې د خپلو ښځینه کارمندانو او رضاکارانو سره به کار ته دوام ورکړي

اصیل د افغانستان د وضعیت سیاسي اړخ ته پام نه کوي. موږ یو بشپړ بشردوستانه اداره یو چې په خلکو تکیه کوو، چې ښځې هم پکې شاملې دي، ترڅو بشري بحران ته ځواب ووایي، "خالد وویل

خالد وویل، بندیز ته د اصیل ځواب دا و چې یو داسې پروګرام پیل کړي چې ډیرې ښځې په هغو رولونو کې استخدام کړي چې تر ډیره په ټیکنالوژۍ تمرکز کوي

"موږ نه یوازې د خپلو ښځو ګټه اخیستونکو ملاتړ ته دوام ورکوو بلکې په ټول افغانستان کې د ښځو لپاره لیرې پرتو کاري فرصتونه هم پیل کوو. موږ به پدې اونۍ کې 50 افغان میرمنې په تخنیکي برخه کې زموږ د لومړي لوی ننګونې په توګه پیل کړو، چیرې چې موږ به 50 نورې ښځې استخدام کړو ... لکه څنګه چې زموږ ظرفیت لوړیږي، موږ به د ښځو سره کار کولو ته دوام ورکړو

اوس هیله دا ده چې د سوداګرۍ په توګه د اصیل حیثیت به احتمالا د دې غیر انتفاعي او بشردوستانه فعالیتونو ساتنه وکړي

د دې د ډیری ښځینه کارمندانو لپاره، د مدیریت لخوا ډاډ د راحت په توګه راغلی دی

۲۴ کلن مدینه متین چې په کابل کې د اصیل د مخابراتو د مدیرې په توګه کار کوي، وویل: کله چې مې د لومړي ځل لپاره د بندیز خبر واورېد، د بې وسۍ احساس مې وکړ، دا ډېره سخته وه چې اورېدل مې ډېر سخت وو

متین، چې د سوداګرۍ په برخه کې د فراغت سند هم لري، وویل چې هغې د طالبانو له واکمنۍ او راپرځول شوي بندیزونو راهیسې د خپل کارمند څخه خورا ډیر ملاتړ ترلاسه کړی

زما په یاد دي کله چې تیر کال د انجونو په ښوونځیو کې لومړی بندیز اعلان شو، د اصیل ټیم د ښځینه کارمندانو لپاره د غونډې لپاره راټول شو ترڅو د دوی مورال لوړ وساتي او ډاډ ترلاسه کړي چې وضعیت په موږ منفي اغیزه ونکړي. ما ته زما په کار کې ډیری انعطافات هم راکړل شوي دي ځکه چې شیان بدلیږي ، هغې وویل

متين وويل، د کار د نه پرېښودلو فکر يې نه شي زغملی

هغې وویل: زه د خپلې دندې په اړه هرڅه خوښوم

زه د ښځو په حیث په ما باندې د ټولو محدودیتونو او لیبلونو سره سره دلته په ماموریت کې کار کوم او مرسته کوم. زه هره شپه د خپل کار څخه ډیر خوښ یم، هغې وویل. په احساساتي توګه، په هرصورت، تل د ناڅاپي راتلونکي فشار شتون لري چې زه یې ساتم

د IRC الیا هم د ناڅرګندتیا سره ژوند کوي