په کابل کې پارکونه د ښځو لپاره ممنوع سیمې ګرځیدلي

د کابل تفریحي پارک اوس یوازې د ماشومانو او نارینه وو لپاره خلاص دی

د کابل په مرکزي سیمه کې په یوه تفریحي پارک کې د کوچنيو ماشومانو د خوښیو اوازونه هوا ډکوي کله چې دوی د فیریس ویل، بمپر موټرونو او یو کوچني رولر کوسټر څخه خوند اخلي

د دوی پلرونه له دوی سره په سپرلیو کې ناست دي، یا عکسونه اخلي - په افغانستان کې د خوښۍ نادرې شیبې چیرې چې خبرونه اکثرا ډیر تیاره وي

خو ميندې اوس له دې حق څخه محرومې دي چې ماشومان يې په يادونو کې شريک کړي. په کابل کې د سخت دریځو واکمنو طالبانو له خوا په پارکونو کې د ښځو پر تګ بندیز لګول شوی دی

کله چې موږ لیدنه کوو، د ډلې لسګونه غړي د سواری څخه خوند اخلي

مګر زموږ په ګډون ترټولو نږدې میرمنې کولی شي پارک ته لاړ شي یو رستورانت دی چې لیدل کیږي. ښځې په دې وروستیو کې په پلازمینه کې د لامبو حوضونو او جیمونو څخه هم منع شوي

تمه کیږي چې مقررات به په ټول هیواد کې وغځول شي

لکه څنګه چې طالبان نور څه محدودوي چې دوی کولی شي، افغان ښځې او نجونې ویره لري چې راتلونکی څه به راشي

ځینې وايي چې دا حرکتونه د هیواد په ډیری برخه اغیزه نه کوي، ځکه چې اوس مهال د ډیری خلکو لپاره، د ماښام رخصتۍ یو عیش و آرام دی چې دوی یې نشي کولی

د ډیری افغان نجونو لپاره، که څه هم، دا د اغیزې کچې پورې اړه نلري، مګر د حرکت سمبولیزم - او هغه څه چې دا د 2021 په اګست کې د واک د ترلاسه کولو راهیسې د طالبانو د ارادې په اړه څرګندوي

یوه ښځینه زده کوونکې وايي: "هره ورځ، په افغانستان کې د نجونو په توګه، موږ د نویو محدودیتونو سره مخ کېږو. داسې ښکاري چې موږ یوازې ناست یو او راتلونکي ته انتظار باسو." د هغې د ساتنې لپاره نوم نه اخیستل کیږي

زه نېکمرغه وم چې د طالبانو له راتګ مخکې مې ثانوي ښوونځی پای ته ورساوه. خو اوس وېرېږم چې پوهنتونونه هم د ښځو لپاره وتړل شي. زما خوبونه به ختم شي

هغې په دې وروستیو کې د پوهنتون د داخلې ازموینه واخیسته او د دې په موندلو مایوسه شوه چې هغه موضوع چې هغې غوښتل زده کړي - ژورنالیزم - نور د ښځو لپاره شتون نلري، دا د نورو محدودیتونو یوه برخه ده چې طالبانو په دې وروستیو کې لګولي دي

زده کوونکې وايي: "زه نه شم بیانولی چې دا څومره سخت دی. ځینې وختونه تاسو داسې احساس کوئ چې په لوړ غږ چیغې وکړئ" زه د نا امیدۍ احساس کوم"

مخکې ښځو ته اجازه ورکړل شوې وه چې پارکونو ته ولاړ شي

په افغانستان کې د ښځو لپاره د ځایونو د کمیدو سره، ځینې هڅه کوي چې د طالبانو د بندیز سره د مبارزې لپاره لارې چارې ومومي

فعالې لیلا باسم په ګډه د ښځو لپاره یو کتابتون جوړ کړی دی. دا په مختلفو ژبو په مختلفو موضوعاتو زرګونه کتابونه لري

نوموړې وايي: له دې کار سره موږ غواړو طالبانو ته وښيو چې افغان ښځې به غلي نه پاتې کېږي او زموږ دویمه موخه د ښځو تر منځ د کتاب لوستلو کلتور پراخول دي، په ځانګړې توګه هغه نجونې چې له زده کړو بې برخې دي

یوازې نارینه کولی شي په سواری کې لاړ شي

طالبان څوک دي؟

هغه هوډ لري چې د خپل هیواد د چلوونکو په وړاندې خپل غږ پورته کړي، او د تیر کال راهیسې یې په ډیری لاریونونو کې برخه اخیستې ده

هغه وايي: موږ له مرګ نه وېرېږو او نه هم طالبان زموږ کورنۍ ته ګواښ پېښوي. هغه څه چې موږ ترې وېرېږو، هغه له ټولنې څخه لرې کېدل دي

هغه د ښځو په وړاندې زیاتیدونکي محدودیتونه د اندیښنې وړ او غمجن ګڼي

هغه وايي:دا زه د ټولو هغو ازادیو په اړه فکر کوم چې موږ له لاسه ورکړی دی. د نورو هېوادونو خلک د مریخ په لټه کې دي، او دلته موږ لا هم د اساسي حقونو لپاره مبارزه کوو

لیلا باسم وايي، له ګواښونو سره سره به د طالبانو پر ضد غږ پورته کړي

څو اونۍ وړاندې د ښځو د حقونو فعاله ظریفه یغوبي او درې نور کسان ونیول شول. د ملګرو ملتونو او نورو له خوا د دوی د خلاصون لپاره له څو ځلو غوښتنو سره سره، طالبانو کوم غبرګون نه دی ښودلی

تېره اوونۍ د افغانستان د فوټبال په یوه لوبغالي کې د زرګونو نندارچیانو په مخ کې د دریو ښځو په ګډون ۱۲ کسان په دره ووهل شول

د هر حرکت سره، د طالبانو اوسنۍ واکمني په زیاتیدونکې توګه د 1990 لسیزې راهیسې د دوی رژیم سره ورته کیږي

لیلا باسم وايي: د طالبانو اوسنۍ پالیسي د شل کاله پخوا په شان ده. موږ هڅه کوو هغوی ته ووایو چې په ۲۱مه پېړۍ کې د منلو وړ نه دي

د کتابتون څخه یو لنډ واټن د طالبانو د اخلاقی پولیسو دفتر، د هغه د مرستیال او فضیلت وزارت، بل ځای دی چې افغان میرمنو ته اجازه نه ورکول کیږي

ویاند محمد عاکف مهاجر وايي: موږ په دروازه کې یو بکس ساتلی چې ښځې کولی شي خپل شکایتونه ثبت کړي. زموږ رییس د ښځو د درناوي لپاره دروازې ته ځي

هغه په پارکونو کې د ښځو د منع کولو د پرېکړې دفاع وکړه او ویې ویل چې اسلامي شریعت نه دی پلی شوی

"د 15 میاشتو لپاره موږ خپلو خویندو ته فرصت ورکړ چې پارکونو ته له تګ څخه خوند واخلي. موږ ښځو ته ویلي وو چې د حجاب اغوستلو دود تعقیب کړي خو ځینو دا کار نه دی کړی. موږ د نارینه او ښځو لپاره جلا جلا ورځې درلودې چې پارکونو ته لاړ شي. پارک خو دا نه لیدل کېده، "هغه وايي

محمد عاکف مهاجر چې کله ترې وپوښتل شول چې ولې د ښځو د حقونو لپاره پر لاريونونو لاس پورې کوي، وايي: "په هر هېواد کې هر هغه څوک چې د حکومت د حکمونو پر ضد غږ پورته کوي نيول کېږي، په ځينو هېوادونو کې وژل شوي هم دي

هغه وويل: موږ دا کار نه دى کړى، خو طبيعي خبره ده، چې که څوک د ملي ګټو پر ضد غږ پورته کړي، غلي کېږي

د طالبانو د اخلاقو وزارت ویاند د بندیزونو دفاع وکړه او ویې ویل چې اسلامي قوانین نه دي مراعات شوي

د دوی خبرې او کړنې د ښځو په اړه د طالبانو د دریځ د سختیدو او هر هغه څوک چې د دوی په تګلارو نیوکه کوي، ښیې. دا هغه ډیر اعتدال عکس ننګوي چې دوی یې د تیر کال واک ترلاسه کولو راهیسې د انځور کولو هڅه کړې

دغې ځوانې محصلې وویل: یوه ورځ به موږ ته وویل شي چې ښځې نور له کوره نه شي وتلای. په افغانستان کې هر څه ممکن دي

د افغان میرمنو په منځ کې هم له نړیوالې ټولنې څخه مایوسي څرګنده ده

لیلا باسم وايي: نړۍ موږ ته شا کړې ده. په ټوله نړۍ کې زورواکي د ایران د ښځو ملاتړ کوي، خو د افغانستان نه

"هغه څه چې زموږ سره پیښیږي حتی د لومړي مخ خبرونه نه جوړوي. موږ د مات شوي او هیر شوي احساس کوو