د افغانستان په لوېدیځ کې د زلزلې له کبله تر ۲۰۰۰ ډېر کسان وژل شوي دي

 

طالبانو د یکشنبې په ورځ وویل چې د افغانستان په لویدیځ کې د یوې زورورې زلزلې له امله تر ۲۰۰۰ ډیر کسان وژل شوي دي، په داسې حال کې چې دغه هیواد د ژور اقتصادي بحران په وخت کې له یوې بلې زلزلې ځپلی دی.

د شنبې په ورځ د ریښتر په کچه د ۶،۳ درجې زلزلې د هرات ښار لوېدیځ ته په ۲۵ کیلومترۍ (۴۰ کیلومترۍ) کې د هرات په لویدیځ کې ولړزاوه – چې په افغانستان کې دریمه لویه زلزله وه.

د طالبانو ویاند ذبیح الله مجاهد د وژل شویو کسانو شمېر ۲۰۵۳ تنه ښودلی، ۱۲۴۰ تنه ټپیان او ۱۳۲۰ کورونه په بشپړه یا جزوي توګه ویجاړ شوي دي. وېره شته چې د مړو شمېر نور هم لوړ شي.

مجاهد زیاته کړه، هرات ولایت ته د ژغورنې ډلې رسېدلې او سیمې ته خوراکي توکي، اوبه، درمل او جامې هم استول شوي دي.

د زلزلې لومړنۍ ټکانونه په ګاونډیو ولایتونو بادغیس او فراه کې هم محسوس شوي او بیا وروسته څو ټکانونه هم محسوس شوي دي.

د ملګرو ملتونو یوې مخکینۍ ارزونې د شاوخوا ۱۰۰ تنو وژل شویو او ۵۰۰ ټپیانو شمېر ټیټ ښودلی و. د ملګرو ملتونو د بشري چارو د همغږۍ دفتر (OCHA) ویلي، نږدې ۵۰۰ کورونه ویجاړ شوي او ۱۳۵ ودانۍ زیانمنې شوي دي.

OCHA وویل: "په ټولیز ډول، تر اوسه پورې 4,200 خلک (600 کورنۍ) اغیزمن شوي دي."

په انځورونو کې د ودانیو له ړنګیدو وروسته د ملبو او خځلو لویې ټوټې ښودل شوي. د ژوندي پاتې شویو کسانو ګڼه ګوڼه په کوڅو کې د خوندیتوب لپاره راټول شوي وو.

ملګرو ملتونو ویلي، "محل ودکه تر ټولو ناوړه اغېزمن شوی کلی دی." هغه زياته کړه، په نورو ناوړه اغېزمنو سيمو کې دشت هاوس، بهادرزي، زوريان او کوشکک شامل دي.

"سربیره پردې، د اټکل له مخې شاوخوا 300 کورنۍ (شاوخوا 2,100 خلک) هرات ښار ته بې ځایه شوي چیرې چې دوی په پریښودو ودانیو کې ژوند کوي."

افغانستان د وروستیو سختو اقتصادي او لوږې بحرانونو په لړ کې د وروستیو زلزلو له امله د پام وړ زیانونه ګاللي، چې لسګونه زره یې وژلي او بې ځایه کړي دي.

دغه هېواد له ډېرې مودې راهیسې د اسیا تر ټولو بې وزله هېواد دی او له لسیزو راهیسې د جګړو له امله ځپل شوی دی. مګر طبیعي پیښو ته د ځواب ویلو وړتیا نوره هم له خنډ سره مخ شوې کله چې طالبانو په 2021 کې د متحده ایالاتو له ګډوډ وتلو وروسته واک ترلاسه کړ ، دا یوه پیښه چې ډیری نړیوالې مرستندویه ډلې یې له وتلو سره مخ کړې.

دا د دې لامل شو چې واشنګټن او د هغه متحدین د هیواد شاوخوا 7 ملیارد ډالر بهرنۍ زیرمې کنګل کړي او نړیوالې مرستې بندې کړي. وضعیت یو اقتصاد له مینځه وړی دی چې دمخه یې خورا ډیر په مرستو پورې تړلی دی.

تیره اونۍ نړیوال بانک خبرداری ورکړ چې دوه پر دریمه برخه افغان کورنۍ اوس مهال "د دوی د ژوند ساتلو په برخه کې د پام وړ ننګونې" سره مخ دي.

دا د افغانانو لپاره د زلزلې څخه د خلاصون لپاره خورا ستونزمن کوي، کوم چې په داسې یو هیواد کې چې ډیری وختونه د زلزلې فعالیت تجربه کوي یوه منظمه پیښه ده.