له افغانستان سره د قزاقستان ژورې اړیکې د پام وړ دي

 د قزاقستان پلاوي په یوه رسمي سفر کابل ته راغی، چې پکې د قزاق – افغان سوداګريز فورم غونډه او د قزاقستان د محصولاتو نندارتون جوړ شو.

دا دریمه دوه اړخیزه غونډه وه چې موخه یې د افغانستان او قزاقستان ترمنځ د سوداګریزو او اقتصادي اړیکو پراخول دي. کابل ته سفر د استانه نیت څرګندوي چې د قزاقستان اړیکې یوازې د سوداګرۍ له لارې نه بلکې له نویو افغان چارواکو سره پیاوړې کړي. دا د یو شمیر توضیحاتو لخوا ثبوت شوی چې د پخوانیو رسمي اړیکو څخه توپیر لري.

لومړی، په کابل کې د افغانستان، قزاقستان او ترکمنستان تر منځ یوه نا اعلان شوې درې اړخیزه غونډه وشوه. پایله دا اعلان شوه چې د ترکمنستان او قزاقستان له لارې به افغانستان ته یوه نوې لوژستیکي لار جوړه شي.

په دې اړه هیڅ شی د پام وړ نه دی - ترکمنستان به د نړیوالو دهلیزونو لپاره د ترانسپورت په مرکز بدل شي چې د قزاقستان څخه تیریږي، په عمده توګه د شمال-جنوب او منځني دهلیز، او همدارنګه د لاپیس لازولي دهلیز (ترکیه-آذربایجان-ترکمنستان-افغانستان).

هغه څه چې د پام وړ دي دا دي چې اړخونه هڅه کوي د لوژستیک لپاره مناسب شرایط رامینځته کړي ، په ځانګړي توګه ډیر رقابتي ټرانسپورټ تعرفې ترڅو ریل ګاډي په ګړندۍ توګه تیر شي. دا په ځانګړې توګه په ازبکستان کې د ګڼې ګوڼې له امله مهم دی، چیرې چې خنډونه رامنځته کیږي. په کابل کې اعلان د اقتصادي پلوه د پام وړ لوېدیځ او نور جنوب ته د مستقیمې لارې په معنی هم دی.

بل هغه څه چې د کابل سفر یې د پام وړ وګرځاوه د قزاقستان د لومړي وزیر د مرستیال سیریک زومانګارین، چې د سوداګرۍ د څارنې مشري کوي او د طالبانو د سیاسي چارو لپاره د لومړي وزیر د مرستیال عبدالکبیر ترمنځ لیدنه وه. د طالبانو شهرت ته په کتو، دا د استانه په ګټه نه ده چې یوازې د کمرې لپاره خبرې اترې وکړي.

له بده مرغه، د زمنګارین-کبیر غونډې په اړه جزئیات لږ دي. د ترلاسه شوو معلوماتو له مخې د لومړي وزیر مرستیال په دې لیدنه کې د افغانستان پر امنیتي مسایلو او د افغانستان د اقتصاد د ودې د څرنګوالي په اړه خبرې وکړې. له کتنې وروسته کبیر وویل چې افغانستان نه غواړي چې د سیمې لپاره یو ګواښ وګرځي او غواړي له خپلو ګاونډیانو سره د سوداګریزو او اقتصادي اړیکو د پراختیا له لارې اړیکې ښې کړي.

ویل کېږي چې د زمري-کبیر غونډه د افغان لوري په نوښت ترسره شوې ده. د طالبانو له امیر سره د کبیر نږدېوالي ته په پام سره، احتمال شته چې دا نوښت د هغه له خوا شوی وي.

کابل ته د قزاقستان د پلاوي د سفر نورې د پام وړ پایلې عبارت دي له: په افغانستان کې د جیولوجیکي اکتشاف، د کانونو د استخراج او پروسس او همدارنګه د معلوماتي ټکنالوجۍ په سکتور کې د ګډو پروژو په اړه بحث؛ د قزاقستان د موټرو د عرضه کولو د امکاناتو په اړه بحث او په افغانستان کې د خدماتو د مرکزونو د ځایی کولو وروسته؛ د قزاقستان په پوهنتونونو کې د افغان محصلینو د کوټې زیاتوالی له 30 څخه 60 ته، او همدارنګه د 2024 په دوبي کې د 30 افغان ماشومانو لپاره په قزاقستان کې د ماشومانو کمپونو ته 10 ورځنی سفر؛ او د دواړو هېوادونو تر منځ د مستقیمو الوتنو د رامنځته کولو پر امکاناتو بحث وشو.