Muhammad Bilal Blog

 په کابل او نورو ولایتونو کې زرګونه خلک د فلسطیني خلکو په ملاتړ سړکونو ته راووتل. په سړکونو او جوماتونو کې راټول شوي او د فلسطین او اسلامي امارت بیرغونه یې لیږدول، لاریون کوونکو د اسراییلو ضد شعارونه ورکول او د فلسطین له خلکو سره د پیوستون اعلانولو سره یې په غزه باندې د اسراییلو روان بریدونه په کلکه وغندل. د هرات یو اوسیدونکی ناصر احمد فضلي وویل: "موږ ټول او د افغانستان د خلکو ټولې برخې د فلسطین له خلکو سره ولاړې دي او دې کار ته به دوام ورکړو." د نیمروز یو اوسیدونکی عبدالولي وویل: "اسرائیل او امریکا په غزه کې وحشت او ظلم خپور کړی دی، او موږ ټول هغه څه چې کولی شو د دې هیوادونو په وړاندې اعتراض وکړو." لاریون کوونکو د اسراییلو لخوا د غزې د ملکي وګړو د دوامداره ظلم او وژنې په اړه د بشري حقونو سازمانونو او هیوادونو چوپتیا هم وغندله. د پکتیا یو اوسیدونکی موسی کلیم وویل: "موږ د جرمونو نړیوالې محکمې ته وایو چې که تاسو په ریښتیا سره د بشري حقونو ملاتړ کوئ، نو تاسو باید لومړی په عامه توګه ډونالډ ټرمپ او بنیامین نتانیاهو محاکمه کړئ." د نیمروز یو اوسیدونکی محمد شاه وو...

د هند نړیوالو چارو شورا د یوې هندۍ لیکوالې انویشا ګوش هغه تحلیلي څېړنه خپره کړې چې د نوي ډيلي او کابل د سیاسي تعامل څرنګوالی او راتلونکو دوه اړخیزو اړیکو ته په کې تفصیلي کتنه شوې. د لیکوالې په باور، د مې پر ۱۵مه د افغانستان بهرنیو چارو سرپرست او د هند بهرنیو چارو وزير ترمنځ ټیلفوني خبرې د کابل پر وړاندې د نوي ډيلي د ډېپلوماسیو یو نرم  او بدلون راوستونکي دریځ روښانه کړ. د دې تحلیلي څېړنې له مخې، هند به د افغانستان له سرپرست حکومت سره د ښکېلتیا سټراټيژي په دوامداره توګه و ارزوي، خو د اړیکو ساتل به د ملي ګټو خوندي کولو، سیمه ‌يیزثبات او له افغانانو سره د تلپاتې همکاریو لپاره، له پامه ونه غورځوي. لیکوالې انویشا ګوش لیکلي:« د  ۲۰۲۵  زېږدیز کال د مې پر  ۱۵ مه، د هند او طالبانو ترمنځ د وزیرانو پر کچه ټیلفونې خبرې وشوې. هند د افغانستان پر وړاندې نرمه، خو د بدلون لپاره مهمه پالیسي تعقیبوي او دغه راز دا تعامل د هند یو عمل محوره دریځ څرګندوي چې موخه یې د ملي ګټو خوندي کول، د سیمه ‌يیز ثبات پیاوړتیا او د افغان ولس ملاتړ دی.»   نوموړې په دې تحلیلي څېړنه کې د کابل او نوي...

 په خوست کې د 20 ملیون افغانیو په ارزښت د طالبانو لخوا جوړ شوی بند جوړ شوی په ګواشاز ولسوالۍ کې د لیزر بند، د طالبانو د اوبو او انرژۍ وزیر لخوا جوړ شوی، عبدالطیف منصور د شپږو ورځو عملیاتو وروسته سقوط وکړ. په خوست کې د طالب چارواکو وویل چې دا چاودنه پرون د سیلاب اوبو له امله سقوط وکړ. طالبان وايي چې دا بند 20 ملیونه افغانۍ په لګښت جوړ کړی. ډیری پرتله کونکو د طالبانو په وده او زیربنایی پروژو کلکه نیوکه کړې، چې د هیواد پیسې او مالیه یوازې د شګو په بندونو کې تیر شوې ده. د طالبانو د اوبو او انرژۍ وزارت تر دې دمه د دې بند سقوط په اړه معلومات ندي ورکړي. یو څو میاشتې دمخه، راپور راغی، چې د قوشټن ځینې بانکونه کانال د بې کیفیته کار له امله کم شوي او د سقوط خطر سره مخ وې .

  کابل (پژواک، ۶ غبرګولی ۱۴۰۴): د افغانستان د کرکټ ملي لوبډلې د شل‌اوریزو لوبو لوبډلمشر راشدخان د تېرو ۲۵ کلونو شل‌اوریزو سیالیو د ۲۵ غوره لوبغاړو ډله کې لومړی مقام خپل کړی دی. د کرکټ مشهورې ویب‌پاڼې  کرک انفو  د یوې څېړنیزې پروسې له مخې له ۲۰۰۰ څخه تر ۲۰۲۵ کال پورې د شل‌اوریزو سیالیو ۲۵ غوره لوبغاړي په ګوته کړي چې راشدخان په‌کې په لومړي مقام کې دی. کرک‌ انفو د راشدخان د ۲۰ اوریزو سیالیو کیریر تحلیل کړی، د لوبو په ګټلو کې یې د نوموړي اغېز او په لیګونو کې یې د هغه لوبېدل څېړلي او دغه راز یې د کرکټ له نوموتو لیګ‌بریکرانو سره د هغه توپ‌اچونه مقایسه کړې ده. په دې اړه د کرک‌ انفو په خپاره کړي راپور کې د ۲۰ اوریزو لوبو د ۲۵ مخکښو لوبغاړو نومونه راغلي چې یوازې پنځه یې متخصص توپ‌اچوونکي دي او راشدخان له دې ډلې د وړتیا او ریکارډونو درلودو پر اساس لومړي مقام ته غوره شوی دی. راپور کې د راشدخان د توپ‌اچونې پر ځانګړتیاوو بېلابېلې تبصرې شوې او د نوموړي توپ‌اچونه یې د پاکستاني عبدالقادر، اسټرالیایي شین وارن او هندي انیل کمبلي سره پرتله کړې ده. د سرعت له مخې یې د راشدخان مقایسه بیا د پاک...

  کابل (پژواک، ۴ جوزا ۱۴۰۴): وزیر خارجۀ پاکستان در تماس تلیفونی با همتای اوزبیکستانی‌اش، دربارۀ پروژۀ خط آهن اوزبیکستان- افغانستان- پاکستان (یوای‌پی) و تقویت همکاری‌های منطقه‌ای گفتگو کرده‌است. بربنیاد اعلامیۀ وزارت خارجۀ پاکستان، محمد اسحاق‌دار، وزیر امور خارجه و معاون نخست‌وزیر این کشور در تماس تلیفونی با بختیار سعیدوف، وزیر خارجۀ جمهوری اوزبیکستان، دربارۀ پروژۀ خط آهن اوزبیکستان – افغانستان – پاکستان (UAP) و تقویت همکاری‌های منطقه‌ای گفتگو کرده‌است. در این گفتگوی تلیفونی، اسحاق‌دار از گفتگوهای اخیر خود در کابل پیرامون پروژۀ یادشده با مقام‌های افغان معلومات داده و دو طرف ابراز امیدواری نموده که سه کشور به‌‌زودی توافق‌نامه چارچوبی این پروژه را نهایی کنند. براساس این اعلامیه، دو طرف همچنین در زمینۀ گسترش روابط دوجانبه، ارتقای اتصال اقتصادی و تجارتی، تقویت روابط مردم‌ با ‌مردم و موضوعات مهم منطقه‌ای و بین‌المللی تبادل نظر کرده‌اند. پروژۀ راه‌آهن اوزبیکستان – افغانستان – پاکستان، یک طرح زیربنایی مهم منطقه‌ای است که هدف آن وصل آسیای مرکزی به بنادر جنوبی پاکستان از طریق افغانستان می‌با...

  کابل (پژواک، ۳ غبرګولی ۱۴۰۴): د امریکا ولسمشر ویلي، له اروپايي ټولنې امریکا ته پر ټولو وارداتي توکو به ۵۰ سلنه او پر هغو ایفون موبایلونو چې له امریکا بهر تولید شوي وي او دغه هېواد ته ور واردېږي، ۲۵ سلنه ګمرکي تعرفه ولګوي. د بي‌بي‌سي د راپور له مخې، د امریکا ولسمشر ډونالډ ټرمپ ویلي، وړاندیز کوي له اروپايي ټولنې امریکا ته پر ټولو وارداتي توکو ۵۰ سلنه ګمرکي تعرفه ولګول شي. هغه ټینګار کړی چې دا نوې ګمرکي تعرفې به د روان ۲۰۲۵ زېږدیز کال د راتلونکې جون میاشتې له لومړۍ نېټې پلې شي. ټرمپ مخکې امریکا ته د اروپايي ټولنې د ډېری وارداتو پر وړاندې ۲۰ سلنه تعرفه وضع کړې وه، خو دا تعرفه یې د لنډې مودې لپاره (د جولای میاشتې تر اتمې) نیمایي ته راټیټه کړې وه څو د خبرو اترو زمینه برابره شي. هغه دغه راز خبرداری ورکړی چې پر هغو ایفون موبایلونو به هم ۲۵ سلنه ګمرکي تعرفه ولګوي چې له امریکا بهر تولید شوي وي او دغه هېواد ته ور واردېږي. ټرمپ ویلي: «زه تمه لرم، هغه ایفونونه چې په امریکا کې پلورل کېږي، باید همدلته په امریکا کې تولید شي او پراختیا ومومي، نه په هند یا بل کوم هېواد کې، که دا کار ونه شي، نو د ا...

 اسلام آباد، بیجینګ او کابل موافقه کړې چې د بیلټ اینډ روډ نوښت (BRI) همکاري ژوره کړي او د چین-پاکستان اقتصادي دهلیز (CPEC) افغانستان ته وغځوي. د بهرنیو چارو وزارت ویاند په یوه بیان کې وویل، د لومړي وزیر مرستیال / بهرنیو چارو وزیر سناتور اسحاق ډار، د چین د کمونیست ګوند د سیاسي دفتر غړي او د چین د خلکو جمهوریت د بهرنیو چارو وزیر وانګ یی، او د افغانستان د بهرنیو چارو سرپرست وزیر امیر خان متقي، د چهارشنبې په ورځ په بیجینګ کې د پنځمې غیر رسمي درې اړخیزې غونډې په ترڅ کې ګډون وکړ. د بهرنیو چارو وزارت (FO) ویاند په یوه بیان کې وویل چې درې واړو بهرنیو چارو وزیرانو د سیمه ایز امنیت او اقتصادي اړیکو د ودې لپاره د یو مهم پلیټ فارم په توګه درې اړخیزه همکاري بیا تایید کړه. دوی د ډیپلوماټیکو ښکیلتیاو د زیاتولو، د اړیکو د پیاوړتیا، او د سوداګرۍ، زیربناوو او پراختیا د ودې لپاره د عملي ګامونو اخیستلو په اړه بحث وکړ چې د ګډې سوکالۍ کلیدي محرکین دي. د CPEC 2.0 لوړ کیفیت پراختیا: پاکستان او چین ژمنه بیا تایید کړه چین د پاکستان او افغانستان لپاره د دوی د ځمکنۍ بشپړتیا، حاکمیت او ملي وقار د ساتنې لپاره ه...

په بیجینګ کې په یوه مهمه ډیپلوماتیکه غونډه کې، پاکستان، چین او افغانستان موافقه وکړه چې د چین-پاکستان اقتصادي دهلیز (CPEC) افغانستان ته د غځولو له لارې سیمه ییزې همکارۍ ته وده ورکړي، چې په ټوله سیمه کې د اتصال، سوداګرۍ او پراختیا لپاره د نوي هڅو نښه ده. د بهرنیو چارو وزارت (MOFA) لخوا د خپرې شوې اعلامیې له مخې، د لومړي وزیر مرستیال او د بهرنیو چارو وزیر سناتور محمد اسحاق ډار، د چین د بهرنیو چارو وزیر او د CPC د سیاسي دفتر غړي وانګ یی، او د افغانستان د بهرنیو چارو سرپرست وزیر امیر خان متقي د چهارشنبې په ورځ په بیجینګ کې یوه غیر رسمي درې اړخیزه غونډه وکړه. د غونډې یوه مهمه پایله د بیلټ اینډ روډ نوښت (BRI) همکارۍ ژورولو او په رسمي ډول افغانستان ته د CPEC غځولو موافقه وه - تمه کیږي چې دا اقدام به سیمه ایز ادغام او اقتصادي فرصتونه لوړ کړي. د بهرنیو چارو وزیرانو همدارنګه "د ترهګرۍ سره د مبارزې او په سیمه کې د ثبات او پراختیا د هڅولو لپاره" خپلې ګډې ژمنې ټینګار وکړ. د بهرنیو چارو وزارت په وینا، دا موافقه وشوه چې د بهرنیو چارو وزیرانو شپږمه درې اړخیزه غونډه به په کابل کې په یوه ژر او...

  کابل (پژواک، ۳۰ ثور ۱۴۰۴): معین مسلکی وزارت اقتصاد می‌گوید که افغانستان و ایران ظرفیت تجاری تا سقف ده میلیارد دالر را دارند و از کشورهای دیگر منطقه نیز خواسته گام‌های عملی برای تحکیم روابط و افزایش همکاری‌های اقتصادی و تجاری با افغانستان را بردارند. عبداللطیف نظری معین مسلکی وزارت اقتصاد افغانستان در گفتگو با خبرگزاری  تسنیم  گفته که افغانستان و ایران همسایگان نزدیک هستند و منافع و تهدیدات مشترکی دارند. وی افزوده: «هرچه دیدگاه‌ها و مناسبات دو کشور به هم نزدیک‌تر شود، می‌توانیم گام‌های جدی و سازنده‌تری برداریم.» به گفتهٔ او، انتظار افغانستان از ایران و دیگر کشورهای منطقه این است که گام‌های عملی برای تحکیم روابط و افزایش همکاری‌های اقتصادی و تجاری بردارند. وی به اهمیت همکاری‌های منطقه‌ای در مقابله با بحران‌های مشترک اشاره کرد و اظهار داشت که همکاری و دیدگاه‌های مشترک می‌تواند بر مشکلات منطقه‌ای غلبه کند. معین وزارت اقتصاد در باره حقابه ایران گفته: «امارت اسلامی به تعهدات بین‌المللی خود پایبند است و در صورتی که پدیده خشکسالی جدی نباشد، آماده است که آب مورد نیاز مردم ایران ...

د پاکستان مرستیال صدراعظم او د بهرنیو چارو وزیر اسحاق ډار به د دوشنبې په ورځ بیجینګ ته سفر وکړي ترڅو د چین له صدراعظم لي چیانګ سره وګوري. د افغانستان لنډمهاله بهرنیو چارو وزیر امیر خان متقي هم د می په ۲۰مه چین ته د رسیدو پلان لري، د ARY نیوز د سرچینو په حواله راپور ورکړ. ARY نیوز په خپل راپور کې د سرچینو په حواله ویلي چې اسحاق ډار به د چین له صدراعظم سره د خبرو اترو لپاره د یوه پلاوي مشري وکړي. سربیره پردې، تمه کیږي چې د چین، پاکستان او افغانستان د بهرنیو چارو وزیرانو په ګډون درې اړخیزه غونډه په بیجینګ کې ترسره شي. وزیران به د اوسني سیمه ایز وضعیت په اړه بحث وکړي، په ځانګړې توګه د هند او پاکستان ترمنځ د مخ په زیاتیدونکي تاوتریخوالي په رڼا کې. سرچینو زیاته کړه چې غونډه به د متقابل سوداګرۍ، سیمه ایز امنیت او همکارۍ په زیاتولو هم تمرکز وکړي. دا ډیپلوماټیکې هڅې د اپریل د ۲۲مې د جمو او کشمیر په پهلګام کې د ترهګریز برید وروسته د تاوتریخوالي د وروستي زیاتوالي وروسته راځي، چې ۲۶ کسان یې ووژل. په ځواب کې، هند د می په ۷مه د سیندور عملیات پیل کړل، چې په پاکستان او د پاکستان تر ولکې لاندې جمو او ک...

  خان متقی سرپرست وزارت خارجه، به دعوت رسمی سیدعباس عراقچی وزیر خارجه ایران، امروز (شنبه، ۲۷ ثور) وارد تهران شد. قرار است آقای متقی در این سفر، افزون بر شرکت در «مجمع گفت‌وگوی تهران»، با وزیر خارجه و سایر مقام‌های بلندپایه ایران درباره مسایل موجود در روابط دوجانبه گفت‌وگو کند. ضیاء احمد تکل مسوول روابط عامه وزارت خارجه گفت: «این هیأت که دکتر عبداللطیف نظری معاون وزیر اقتصاد، را نیز شامل می‌شود، قرار است وزیر امور خارجه کشور را در مجمع گفت‌وگوی تهران همراهی کند و همچنین با همتای ایرانی خود و دیگر مقام‌های ارشد برای گفت‌وگو درباره روابط دوجانبه دیدار داشته باشد.» این سومین سفر رسمی سرپرست وزارت خارجه به تهران است. برخی از آگاهان سیاسی بر این باورند که با توجه به چالش‌های موجود در روابط کابل و تهران، این سفر می‌تواند تأثیرگذار باشد. عبدالناصر شفیق آگاه مسایل سیاسی گفت: «روابط ما با ایران باید نسبت به هر کشور همسایه دیگر بهتر باشد؛ زیرا ما اشتراکات تاریخی و فرهنگی داریم و ایران در طول تاریخ در تضاد با ما قرار نگرفته است.» در حال حاضر، اخراج مهاجران افغان از ایران، مسایل ترانزیتی و موضو...

 د امریکا ولسمشر ډونالډ ټرمپ د پنجشنبې په ورځ د متحده ایالاتو او متحده عربي اماراتو ترمنځ د ۲۰۰ ملیارد ډالرو څخه زیاتو معاملې اعلان کړې، چې پکې د بوینګ (BA.N)، د نوي ټب پرانیستلو، GE Aerospace (GE.N)، د نوي ټب پرانیستلو او اتحاد ایرویز ترمنځ د ۱۴.۵ ملیارد ډالرو ژمنې شاملې دي، سپینه ماڼۍ وویل. اتحاد د جمعې په ورځ تایید کړه چې دوی د GE انجنونو سره ۲۸ پراخه بدن لرونکي بوینګ الوتکې امر کوي، او زیاته یې کړه چې دا معامله د هوایی شرکت "د پرمختللي شبکې او عملیاتي اړتیاو سره د خپلې بیړۍ د سمون لپاره د روانې تګلارې منعکس کوي." د ابوظبي میشته هوایی شرکت وویل چې تمه کیږي چې الوتکې به په ۲۰۲۸ کال کې له بیړۍ سره یوځای شي. سپینه ماڼۍ مخکې وویل چې بوینګ او GE د اتحاد څخه ژمنه ترلاسه کړې چې د GE انجنونو لخوا چلول شوي ۲۸ بوینګ ۷۸۷ او ۷۷۷X الوتکو پیرودلو لپاره ۱۴.۵ ملیارد ډالر پانګونه وکړي. GE او بوینګ تبصره نه ده کړې. سپینې ماڼۍ وویل: "د خپل بیړیو په پلان کې د راتلونکي نسل ۷۷۷ ایکس شاملولو سره، پانګونه د متحده عربي اماراتو او متحده ایالاتو ترمنځ د اوږدمهاله سوداګریز هوايي چلند ملګرتیا ژور...

د رسنیو په یوه راپور کې د پنجشنبې په ورځ ویل شوي چې د افغانستان د اسلامي امارت (IEA) یو پلاوی د اقتصادي چارو د مرستیال وزیر عبدالغني برادر په مشرۍ روسیې ته رسیدلی دی. د تاس دولتي خبري اژانس ویلي چې افغان پلاوی به په نړیواله اقتصادي غونډه - روسیه - اسلامي نړۍ: کازان فورم کې برخه واخلي. د سوداګرۍ او صنایعو وزیر نورالدین عزیزي او د هوايي چلند او ترانسپورت وزیر هبت الله اخوندزاده د پلاوي برخه دي. د غونډې په څنډه کې، راپور وویل چې افغان پلاوي به د روسیې له چارواکو سره د سوداګرۍ، کرنې او انرژۍ پروژو په اړه بحث وکړي. افغان پلاوي، چې د دوی د روسي سیالانو سره به سوداګریزې غونډې د می په ۱۵مه پیل شي، د کازان په لویو جوماتونو کې ګرځیدلي. د فورم په څنډه کې د سوداګرۍ په یوه مهمه غونډه کې پلان شوی دی. د روسیې لوري به د لومړي وزیر مرستیال الیکسي اوورچوک مشري وکړي. د افغانستان د توکو نندارتون به هم ترسره شي. د کازان فورم د می له ۱۳ څخه تر ۱۸ پورې ټاکل شوی دی. د دې اصلي موضوع "ډیجیټل کول: یو نوی واقعیت او د همکارۍ پراخولو لپاره اضافي فرصتونه" دي. له ۱۰۰ څخه زیاتو هیوادونو په دې غونډه کې د ګډون...