طالبانو د بګرام هوايي اډه امریکا ته وسپارله

 په یوه حیرانونکي او غیر متوقع پرمختګ کې، افغان طالبانو د بګرام د هوايي اډې کنټرول د امریکا متحده ایالاتو ته سپارلی، چې په سیمه ایز تحرک او پوځي همکارۍ کې د ډراماتیک بدلون نښه ده.

په ځمکه کې د سرچینو په وینا، د متحده ایالاتو د هوایي ځواک څو C-17 Globemaster III الوتکې د کابل په شمال کې په شاوخوا 40 کیلومترۍ کې د ستراتیژیک هوایي اډې ته رسیدلي دي. دا الوتکې د متحده ایالاتو نظامي وسایط او نور محرم تجهیزات لیږدول لیدل شوي، چې په سیمه کې د لوژیستیکي او استخباراتي پښو د بیارغونې نښه کوي.

داسې انګیرل کیږي چې د C-17 الوتکې څخه یوه یې د استخباراتو لوړ پوړی چارواکی درلود - د راپور له مخې د CIA مرستیال - د متحده ایالاتو د شتون د نوعیت او د واشنګټن او طالبانو مشرتابه ترمنځ د تروریزم ضد همغږي د نوي کولو احتمال په اړه نور اټکلونه راپورته کړل.

ستراتیژیک اغیزې

د بګرام هوايي اډه، چې یو وخت په افغانستان کې د امریکا تر ټولو لویه پوځي اډه وه، د ۲۰۲۱ کال په جولای کې له افغانستانه د امریکايي ځواکونو د وتلو په وروستیو پړاوونو کې خالي شوه. اډې ته د امریکایی ځواکونو راستنیدل، حتی د محدود ظرفیت سره، په ډیپلوماتیکو او نظامي ښکیلتیا کې د پام وړ بدلون نښه کوي.

شنونکي وړاندیز کوي چې دا اقدام کیدای شي د طالبانو او امریکا تر منځ د پردې تر شا د پراخې موافقې یوه برخه وي، چې ممکن د استخباراتو د شریکولو، سیمه ییز ثبات او یا د تروریزم ضد عملیاتو په شاوخوا کې متمرکز وي چې موخه یې د داعش-K په څیر د ډلو له خوا د مخ په زیاتیدونکو ګواښونو بې اغیزې کول دي.

د سیمه ایز امنیت یوه کارپوه چې د نوم د نه ښودلو په شرط یې وویل: "دا پرمختګ کولی شي د عملي همکارۍ نوي فصل استازیتوب وکړي، په ځانګړې توګه په داسې حال کې چې سیمه ایز ګواښونه دوام لري."

د طالبانو انګېزه

په داسې حال کې چې طالبانو په دې اړه رسمي اعلامیه نه ده خپره کړې، سرچینې وړاندیز کوي چې د واک د سپارلو پریکړه کیدای شي د افغانستان د امنیتي چاپیریال د ثبات، د بهرنۍ پانګونې د جلبولو او یا د نړیوال مشروعیت د ترلاسه کولو لپاره د داخلي فشارونو له امله رامنځ ته شي. دا ممکن د نړیوالو اورپکو ګواښونو په وړاندې د ستراتیژیکو ځایونو په خوندي کولو کې د طالبانو لخوا د خپلو محدودیتونو پیژندل هم منعکس کړي.

د بګرام سمبولیک او عملیاتي اهمیت دا سپارل د نړیوالو ګټو یوه پیښه جوړوي. د دې پیاوړې زیربناوې، دوه اوږده ځغاستې، او قوي تاسیسات دا د چټک ځای پرځای کولو، بشري مرستو، او د څارنې عملیاتو لپاره حیاتي ستراتیژیک پانګه جوړوي.

نړیوال غبرګون

لکه څنګه چې خبرونه خپریږي، نړیوال مشران او سیمه ایز لوبغاړي وضعیت له نږدې څاري. د ناټو چارواکي محتاط پاتې شوي، په داسې حال کې چې ګاونډي هیوادونه لکه چین، ایران او پاکستان احتمال لري د خپلو ستراتیژیکو ګټو لپاره اغیزې بیا ارزونه وکړي.

د بشري حقونو سازمانونو هم په افغانستان کې د بهرنیو ځواکونو د نوي حضور په اړه په ځانګړې توګه د ملکي وګړو د خوندیتوب او د هوايي بریدونو په اړه د روڼتیا غوښتنه کړې ده.