افغان ښځو مظاهره وکړه

افغان مېرمنو په کابل کې پر ښوونځي د برید پر ضد لاریون وکړ 

په کابل کې د لسګونو ښځینه هزاره محصلینو له وژل کېدو وروسته په ټول افغانستان کې ښځو مظاهرې وکړې

د پوهنتون استاذه زهرا موسوي په یوه اوږده تور عبایا کې چې د مخ ماسک یې اغوستی و، د افغانستان د لرغوني ښار مزارشریف په واټونو کې د شیعه مسلمانانو پر لږکیو د پرله پسې بریدونو غندنه وکړه

۲۸ کلنه موسوي له خپل یو لوی ژېړ تختې سره چې د "آزادي" یا ازادۍ کلمه پکې لیکل شوې وه، د دوشنبې په ورځ په کابل کې پر یوه ښوونیز مرکز د وروستي برید پر ضد په یوه مظاهره کې له ۵۰ نورو همکارانو او محصلینو سره یوځای شوه. ۵۳ زده کوونکي چې اکثره یې ځوانې ښځې وې ووژل

دا د افغانستان د هزاره ګانو په یوه مرکز کې د تاوتریخوالی وروستی وحشتناک عمل و، چې په تاریخي ډول له ځورونې سره مخ دي. تر اوسه کومې ډلې پړه پر غاړه نه ده اخیستې

موسوي الجزیرې ته د کابل په دشت برچي سیمه کې انسټیټیوټ ته په اشارې سره وویل: د کج په ښوونیز مرکز کې د جمعې د ورځې د بې ګناه نجونو له برید وروسته، موږ وویل چې موږ بس کړي دي

په واټس اپ ګروپونو او ټولنیزو رسنیو کې، موسوي او نورو اکاډمیکانو او فعالانو په هزاره ګانو باندې د بې رحمانه تاوتریخوالی او همدارنګه په ښځو او اقلیتونو باندې د محدودیتونو غندنه وکړه

موږ باید خپل غږ پورته کړو او ځانونه تنظیم کړو. د هزاره ګانو په وړاندې دا نسل وژنه باید پای ته ورسیږي

په ټول افغانستان کې د پوهنتون محصلین په هزاره محصلینو د وروستي برید په اعتراض کې سړکونو ته راووتل

مظاهره چیانو په افغانستان کې د نجونو د هغو ښوونځیو د بیا پرانستلو غوښتنه هم وکړه، چې تېر کال د طالبانو له خوا د افغانستان د نیولو راهیسې تړل شوي دي. "موږ د عدالت او مساوات لپاره خپل غږ پورته کوو. موږ د کار، تعلیم او د ښځو د آزاد ژوند حق غواړو.» موسوي وویل

ورته مظاهرې د اونۍ په پای کې په کابل، هرات او بامیان کې وشوې، چې تر ډېره یې د افغانستان د اکاډمیکو ښځو مشري کوله

"موږ د شنبې په ورځ په خپلو ټولګیو کې د کج پر مرکز د برید په اړه خبرې وکړې او دا چې څنګه افغان نجونې له زده کړو څخه منعه کیږي. دا نجونې ځکه ووژل شوې چې غوښتل یې زده کړې وکړي،» ۲۵ کلنې ثریا علیزاده چې د بامیان ولایت په مرکزي ولایت کې یې په لاریون کې برخه اخیستې وه، وویل

هغې او د هغې ټولګیوالو د یوې مظاهرې مشري وکړه چې د هزاره ګانو په وړاندې د تاوتریخوالي د پای ته رسولو او د نجونو لپاره د ښوونځیو د بیا پرانیستلو غوښتنه کوي

"د دې بریدونو له امله، ډیری کورنۍ خپلو لوڼو ته اجازه نه ورکوي چې د پوهنتون په ازموینه کې برخه واخلي. د نړۍ په کومه برخه کې نجونې او هلکان د زده کړې په جرم وژل کیږي؟" عليزاده وپوښتل

'نجونې وهل'

سوله ییز لاریون د طالبانو له غبرګون سره مخ شو. عیني شاهدانو الجزیرې ته وویل چې امنیتي ځواکونو د خبرداري ډزې وکړې، او د هرات او کابل څخه په ټولنیزو رسنیو کې ویډیوګانې ښیې چې دوی په تاوتریخوالی سره د لاریون کونکو منحرف کوي

په بامیانو کې، علیزاده وویل، طالبانو "هغه نجونې چې مظاهرې یې کولې وهلې، ټیلیفونونه یې مات کړل او هغوی یې "کوچیانو" وبللې

هغې وويل: يو طالب خپل ټوپک يوې نجلۍ ته په نښه کړ او ګواښ يې وکړ چې ډزې به وکړي، خو موږ ټولو هغه له دې کاره منع کړه

موسوي وویل، د بلخ ولایت په مرکز مزارشریف کې، مظاهره کوونکي له پیل څخه سخت وو، ځکه چې طالبانو دوی په خپل کمپ کې بند کړل

هغې وويل: طالبانو د بلخ پوهنتون [په مزارشريف کې] له پنځو خواوو څخه محاصره کړ او محصلينو ته يې اجازه ورنکړه چې په لاريون کې برخه واخلي

موسوي وویل، ځینې مظاهره کوونکي وهل شوي هم دي. هغې وويل: "ځکه چې خبريالان نه وو، لاريون کوونکو نجونو پخپله د لاريون فلمونه جوړول." خو طالبانو لومړی دا نجونې ووهلې او بیا یې موبايلونه مات کړل

هیدر بار، په هیومن رایټس واچ کې د ښځو د حقونو څانګې همکارې رییسې، یادونه وکړه چې "څومره په زړه پورې خطرناکه" مظاهره کول دي

"د طالبانو غبرګون، د اټکل له مخې، وحشیانه و، په ګډون د نوې ناوړه ستراتیژیو لکه د زده کونکو په لیلیه کې بندول. داسې ښکاري چې طالبان د ښځو او نجونو د مظاهرو لپاره هیڅ زغم نه لري، حتی کله چې لاریون په ځانګړې توګه د دوی د ناوړه چلند په اړه نه وي، "بر وویل

هغې زیاته کړه، وروستیو څیړنو موندلې چې طالبانو د هدفي ټولنو د ساتنې یا مرستې لپاره لږ څه کړي دي کله چې دوی د برید سره مخ دي

د طالبانو حکومت د مظاهرو د تنظیمولو دفاع وکړه

کله چې دوی د لاریون پلان لري دوی باید موږ ته د وخت ، ځای او موضوع په اړه دمخه خبر کړي وي ترڅو موږ د احتمالي ګواښونو لپاره چمتووالی ونیسو. خو له بده مرغه په کابل کې زموږ يو شمېر خويندو له خبرولو پرته لاريون پيل کړ، نو امنيتي ځواکونو يې د مخنيوي هڅه وکړه

"نن په بلخ کې هم ورته پېښه وشوه، که څه هم هلته امنیتي ځواکونه له مظاهرې مخکې خبر شوي وو. خو مظاهره چیانو په هغه ځای کې له مظاهرې کولو ډډه وکړه چې امنیتي ځواکونو ورته ځانګړې کړې وه. دوی غوښتل بل ځای ته ولاړ شي او له همدې امله امنیتي ځواکونو د دوی د مخنیوي هڅه وکړه

په مظاهرو باندې د طالبانو د ځپلو سره سره، موسوي وویل چې هغه د افغان نارینه وو په ګډون د پراخ ګډون له امله وهڅول شوه

دا لومړی ځل دی چې نارینه د ښځو تر څنګ ودرېدل، که څه هم یوازې یو محدود شمیر ورسره یوځای شوي. خو زه خوښ یم چې دا به نور نارینه هم وهڅوي چې د خپلو ولایتونو له ښځو سره ودریږي

موسوي وویل: زه هغو افغان نارینه وو ته یو پیغام لرم چې په کور کې ناست دي او یوازې په سړکونو کې ښځې ګوري." "څومره به د ښځو په وړاندې د دې ټولو جنایتونو او ځورونو په وړاندې چوپ پاتې کیږئ؟ که نن تاسو چوپتیا غوره کړه، سبا به تاسو هم د ورته ځورونې سره مخ شئ