طالبانو څنګه د قطر ورلڈ کپ لپاره د لوبغالو په جوړولو کې مرسته وکړه؟

د سرچینو په وینا، ساختماني شرکتونو ادعا کړې چې د زیربناوو لپاره له طالبانو څخه د ماشینونو پیرودلو او اجاره کولو لپاره "ملیونونه" پیسې ورکړي

ټیلیګراف لیکي، طالبانو په قطر کې د لوبغالو د جوړولو لپاره د ساختماني وسایلو په برابرولو سره له نړیوال جام څخه میلیونونه ډالر ګټلي دي

په دوحه کې د طالبانو د دفتر یوې سرچینې څرګنده کړه چې لوړ پوړو طالب چارواکو په تیره لسیزه کې د ټورنمنټ د زیربناوو لپاره د درنو ماشینونو پیرودلو او بیا فرعي قرارداد کولو لپاره د سولې خبرو اترو پورې تړلي ګټور معاشونه کارولي

د طالبانو د مشرتابه یوه لویه ډله له ۲۰۱۳ کال راهیسې د قطر په پلازمینه دوحه کې اوسیږي، چیرته چې دوی له امریکا او ملګرو ملتونو سره د سولې په خبرو بوخت دي

"طالبانو د نړیوال جام په جوړولو کې ډیره پانګه اچونه وکړه او ټورنمنټ د سرو زرو ډک و. دوی ته ملیونونه پیسې ورکړل شوي، "سرچینې ادعا وکړه، چې په دوحه کې اوسیده په لسیزه کې د طالبانو لخوا په 2021 کې د افغانستان د نیولو لپاره روانه وه

ځینې طالب غړي په دوحه کې هر یو له شپږو څخه تر لسو پورې درانه ماشینونه درلودل او د هر ماشین په میاشت کې تر 10,000 پونډو پورې عاید ترلاسه کول

د طالبانو دوه جلا جګپوړو سرچینو ویلي چې څنګه چارواکو ته د سولې د خبرو اترو پر مهال په هیواد کې د اوسیدو لپاره ګټور امتیازات ورکړل شوي، چې بیا په درنو ساختماني ماشینونو کې پانګونه شوې

د 2021 په اګست کې واک ته د راستنیدو راهیسې ، طالبان په سیاسي توګه مبارزه کوي

د ویلو ده چې قطري چارواکو – د امریکا او ملګرو ملتونو په منظورۍ – په دوحه کې د طالبانو د سیاسي دفتر غړو ته د میاشتې په زرونو پونډه معاش ورکړی چې د غرب سره د سولې د خبرو د اسانتیا په برخه کې مرسته وکړي. لیدنه کونکو چارواکو ته د لوکس SUVs ، وړیا روغتیا پاملرنې او منظم خوراکي توکي هم ورکړل شوي

ټیلیګراف ته ویل شوي چې پیسې په پیل کې په نغدو پیسو ورکړل شوې او وروسته په مستقیم ډول د طالب چارواکو بانکي حسابونو ته لیږدول شوي، چې د متحده ایاالتو او قطري چارواکو لپاره یې د لګښتونو تعقیب ستونزمن کړی

قطریان ادعا کوي چې میاشتنۍ تادیات د متحده ایالاتو سره "همغږي څارل شوي" دي، د ټولو پیسو په شمول او څنګه او چیرته مصرف شوي

د قطري چارواکو له خوا د طالبانو په ساختماني ترتیباتو کې د کوم غلط کار یا دخالت هیڅ وړاندیز نه دی شوی

'خلاص راز'

ډیری سرچینې ادعا کوي چې د طالبانو یو منځنی کس چې په دوحه کې ژوند کوي، حاجي احمد جان، د 1996 او 2001 کلونو ترمنځ د افغانستان د پټرولیم او کانونو پخوانی وزیر، ساختماني شرکتونو ته د ماشینونو په اجاره ورکولو څارنه کوله چې د نړیوال جام د لوبغالو او زیربناوو د جوړولو مسولیت لري. حاجي احمد جان د تبصرې لپاره تماس نیول شوی دی

په دوحه کې یو پخوانی جګپوړی افغان دیپلومات وايي: دا په دوحه کې د افغانستان په سفارت کې یو ښکاره راز و چې د قطري رژیم له خوا د طالبانو مذاکراتي ټیم او سیاسي دفتر ته ښه معاش ورکول کیده او دغه معاشونه یې د نړیوال جام لپاره په ساختماني وسایلو لګولي دي

د طالبانو حقاني شبکې حتی په نورو عربي هیوادونو کې له میشتو افغانانو څخه پیسې او بسپنې راټولولې او ژمنه یې کوله چې دا پیسې به د قطر د نړیوال جام په پروژو کې ولګول شي

د نړیوال جام له جوړولو سره د طالبانو ادعا شوې اړیکې، په داسې حال کې چې ناسم یا غیرقانوني نه دي، د ټورنمنټ په اړه نور پوښتنې راپورته کوي چې د جنجالونو او د کارګرانو څخه د ناوړه ګټه اخیستنې تورونه دي

قطر هغه ادعاوې ردوي چې ګواکې له ۶۰۰۰ څخه زیات مهاجر کارګران – په ځانګړې توګه د جنوبي اسیا څخه – په لوبغالي او زیربناوو کې د کار کولو پر مهال مړه شوي دي

راپور ورکړل شوی چې په قطر کې د سټیډیا او زیربناوو کې د کار کولو پرمهال له 6,000 څخه ډیر مهاجر کارګران مړه شوي چې ملي حکومت یې ردوي. دا پرځای ادعا کوي چې یوازې د سټیډیم درې کارګران د 12 کلونو د جوړولو په موده کې مړه شوي دي

په هیواد کې د طالبانو شتون له یوې لسیزې څخه ډیر اوږد دی. د ۲۰۱۰ میلادي کال په لومړیو کې د طالبانو ګڼ شمېر لوړپوړي چارواکي له افغانستانه قطر ته ولاړل، چې د دغه هېواد د هغه وخت امیر حمد بن خلیفه ال ثاني د طالبانو هرکلی وکړ

په افغانستان کې طالبانو د پخواني ولسمشر حامد کرزي پر ضد پاڅون پیل کړ چې د امریکا په مشرۍ ایتلافي ځواکونو یې ملاتړ وکړ

د تېلو بډایه قطر، چې له درې میلیونو څخه د کمو وګړو کور دی، د نړۍ یو له شتمنو هېوادونو څخه و او د نړۍ له ګوټ ګوټ څخه د پانګونې هرکلی کوي. په هرصورت، هغه څه چې دوحه نه درلوده، جیوپولیټیک نفوذ و

په 2010 کې د 2022 نړیوال جام ګټل د هیواد لپاره یو پیل و - او قطریانو یو فرصت ولید چې په 2013 کې د متحده ایالاتو او طالبانو ترمنځ د سولې د خبرو اترو لومړني پړاو له مینځه تللو وروسته په ګام کولو سره خپل نړیوال دریځ نور هم لوړ کړي

پداسې حال کې چې دې د طالبانو او متحده ایالاتو ترمنځ په دوحه کې د 2020 کال د سولې تړون د منځګړیتوب لپاره کار کاوه، قطر د طالبانو مشرتابه په ملکیتونو کې ځای په ځای کړل چې د "کوچنیو کلاګانو اندازه" په توګه بیان شوي

د دغو چارواکو اکثريت اوس افغانستان ته راستانه شوي دي

دغه ټورنمنټ د جنجالونو او د کارګرانو د ناوړه ګټه اخیستنې تورونو کې ښکیل دی

د 2021 په اګست کې واک ته د راستنیدو راهیسې ، طالبان له سیاسي پلوه د هیواد د ډیرو نړیوالو مرستو وتلو او د افغانستان اقتصاد په ګونډو کولو سره مبارزه کوي

لوړ پوړو شخصیتونو په دې اړه شخړه کړې چې دا ډله باید د شریعت قانون ته څومره نږدې وي او په دې وروستیو اونیو کې رژیم د نړیوالو رسنیو له مینځه وړل پیل کړي

دوه طالب چارواکو چې په نړیوال جام کې یې د خپل سازمان د ښکیلتیا په اړه توضیحات وړاندې کړل، له ټیلیګراف سره په خپلواکه توګه اړیکه ونیوله وروسته له هغه چې په قطر کې د هوسا ژوند کولو سره سره په افغانستان کې د محافظه کاره سیاستونو پلي کولو لوړ پوړي مشرتابه ناراضه شول

تېره اوونۍ طالبانو په افغانستان کې د سنګسار او د وهلو په ګډون د ظالمانه شرعي سزاګانو د بېرته راتګ اعلان وکړ

د بشري حقونو ډلو هم د طالبانو له خوا د افغان حکومت د سلګونو پخوانیو چارواکو او د وسله والو ځواکونو او پولیسو د غړو او همدارنګه د فعالانو او ژورنالیستانو د توقیف په اړه غیر قضایي وژنې مستند کړي دي

په عین وخت کې نجونې په ثانوي ښوونځیو کې له ګډون څخه منع شوي دي او ښځې له کار کولو او حتی د پارکونو، تفریحی ځایونو او جیمونو په ګډون د ډیری عامه ځایونو کارولو څخه منع شوي دي

ټیلیګراف ته په ځواب کې د طالبانو یوه ویاند ویلي: «موږ د افغانستان اسلامي امارت هغه ادعاوې ردوو چې قطر هېواد ته یې د ۲۰۲۲ نړیوال جام لپاره هر ډول ساختماني ماشینونه ورکړي دي

د اسلامي امارت هیڅ چارواکي په هیڅ درانه ماشین باندې هیڅ ډول ګټور تخصیص / وظیفه نه ده لګولې او/یا دا ډول ماشینونه کوم قطري شرکت ته فرعي قرارداد نه دی کړی

د قطر د حکومت یوه چارواکي ټیلیګراف ته ویلي: «په دوحه کې د طالبانو سیاسي دفتر په ۲۰۱۳ کال کې د امریکا د حکومت په ځانګړې غوښتنه او له پخواني افغان حکومت سره په همغږۍ د سولې د خبرو د هڅولو په هدف جوړ شو

"سیاسي دفتر او د هغې فعالیتونه د متحده ایالاتو سره د موافقو او همغږي شرایطو سره څارل شوي او ښکیل شوي. په همدې اساس، امریکا په قطر کې د طالبانو د سیاسي دفتر د کوربه توب په اړه په ټولو ترتیباتو او چارو بشپړ نظر درلود. هر ډول اقدامات یا ترتیب شوي چې د قطر د مکلفیتونو سره سم د نړیوالو قوانینو او د متحده ایالاتو او قطر اړوندو قوانینو او مقرراتو سره سم دي