افغان نجونې لا هم له زده کړو بې برخې دي

د افغانستان په سړو سیمو کې پوهنتونونه له ښځینه محصلینو پرته صنفونه پیلوي

د ۲۰۲۳ کال د مارچ په شپږمه د افغانستان د سړو سیمو پوهنتونونو صنفونه پیل کړل، خو د ښځینه محصلینو له نشتوالي سره. دا په داسې حال کې ده چې د ۲۰۲۲ کال په ډسمبر کې د لوړو زده کړو وزارت اعلان وکړ چې تر بلې خبرتیا پورې په پوهنتونونو کې د ښځینه محصلینو له ګډون څخه منع شوي دي

د لوړو زده کړو وزارت ویاند ضیاء الله هاشمي وايي، ټول محصلین او استادان په ډاډمنه فضا کې خپلو درسونو ته حاضر شوي دي. خو د ښځينه محصلينو نشتوالي پخپله د محصلينو له خوا نيوکې راپارولي دي

صوفیه، چې یوې زده کوونکې، خپله مایوسي څرګنده کړه او ویې ویل چې د مارچ شپږمه د افغان نجونو لپاره "ډیره بده تاریخي ورځ" وه. يوې بلې محصلې شبانه هم د خپلو پوهنتونونو په تړل کېدو اندېښنه او خپګان څرګند کړ

د پوهنتون استادانو هم پر اسلامي امارت غږ کړی چې هغه فرمان دې لغوه کړي چې په پوهنتونونو کې د ښځینه محصلینو د ورتګ مخه نیول شوې وه. د پوهنتون استاد مرتضی حسیني وویل، که افغانستان د یو متمدن هېواد په توګه غواړي، نو پوهنتونونه باید د جنسیت، مذهب او جغرافیوي موقعیت په پام کې نیولو پرته د ټولو وګړو پر مخ پرانیستل شي. د پوهنتون بل استاد مصطفی مدثر له افغان هلکانو وغوښتل تر څو چې حکومت ښځینه محصلینو ته اجازه ورنه کړي، پوهنتونونه او ټولګیو ته دې بایکاټ وکړي

که څه هم هلکان د خپلو پوهنتونونو له پرانېستلو خوښ دي، خو پر سرپرست حکومت يې غږ کړی، چې ښځينه محصلينو ته د زده کړو اجازه ورکړي. يوه زده کوونکې عابد وويل، له بده مرغه چې خويندې يې د زده کړو د دوام له فرصت څخه بې برخې شوې دي. د ناصر په نامه يو بل زده کوونکې ناخوښي څرګنده کړه چې ښځينه زده کوونکي په ټولګيو کې ګډون نه شي کولاى

د نجونو لپاره د پوهنتونونو د تړلو په اړه د اسلامي امارت پریکړه د ملي او نړیوالو ټولنو له توند غبرګون سره مخ شوې ده. په پوهنتونونو کې د ښځینه محصلینو نشتوالی د هیواد لپاره لوی خنډ دی، ځکه چې تعلیم د هرې ټولنې د پرمختګ لپاره خورا مهم دی

د ښځینه محصلینو لپاره د پوهنتونونو تړل د افغانستان لپاره د اندیښنې وړ پرمختګ دی، ځکه چې دا زده کړې ته د لاسرسي اساسي بشري حق تر پښو لاندې کوي. ښوونه او روزنه د هرې ټولنې د پرمختګ لپاره خورا اړینه ده، او ښځینه زده کونکو ته د زده کړې او ودې فرصت نه ورکول د هیواد پرمختګ ته زیان رسوي

نړیواله ټولنه مسوولیت لري چې د دې پرېکړې پر ضد غږ پورته کړي او پر اسلامي امارت فشار راوړي چې د پوهنتونونو د ښځینه محصلینو د منع فرمان لغوه کړي. دا اړینه ده چې افغان نجونې د زده کړې فرصت ولري او د خپل هیواد په پرمختګ کې ونډه واخلي

په پایله کې، د افغانستان په سړو سیمو کې د ښځینه محصلینو لپاره د پوهنتونونو تړل د اندیښنې وړ پرمختګ دی چې له اساسي بشري حقونو څخه سرغړونه ده. حکومت باید ژر تر ژره اقدام وکړي ترڅو ښځینه زده کونکو ته اجازه ورکړي چې پوهنتونونو ته لاړ شي او زده کړې ترلاسه کړي. نړیواله ټولنه هم باید د دې پرېکړې پر ضد غږ پورته کړي او پر حکومت فشار راوړي چې دغه فرمان لغوه کړي. یوازې هغه مهال افغانستان کولای شي چې د یوې متمدن ټولنې په توګه پر مخ ولاړ شي، چې د جنسیت، مذهب او جغرافیوي موقعیت په پام کې نیولو پرته د ټولو اتباعو زده کړې ته لاسرسی ولري