BRICS د افغانستان بیرغ لرونکی سمبولیک بانکنوټونه پرانستل، چې د یوه نوي نړیوال اقتصادي بدلون نښه ده

د روسیې په کازان کې د BRICS سرمشریزه کې، یو سمبولیک بانک نوټ پرانستل شو، چې د برازیل، روسیې، هند، چین او سویلي افریقا ډله ایزې هیلې په ګوته کوي ترڅو د نړیوال اقتصادي جوړښتونو بیا رغونه او په امریکایي ډالر تکیه کمه کړي. بانک نوټ، په داسې حال کې چې لا تر اوسه فعاله اسعارو نه ده، په سمبولیک ډول د افغانستان د بیرغ ترڅنګ د برکس هیوادونو بیرغونه د "افغانستان د اسلامي امارت" استازیتوب کوي. دا اشاره په سرمشریزه کې د طالبانو د رسمي نماینده ګۍ له نه شتون سره سره د افغانستان جیو پولیټیکل تړاو په ګوته کوي.

د افغانستان د بیرغ شاملول، په ځانګړې توګه د افغانستان د پخواني جمهوریت، پام ځانته راواړوه ځکه چې په حقیقت کې د طالبانو حکومت دې غونډې ته نه و بلل شوی. سمبولیک بانک نوټ د افغانستان د اهمیت د یادولو په توګه کار کوي، حتی د طالبانو رژیم په دیپلوماتیکه توګه انزوا دی. دا اقدام د افغانستان له راتلونکي سره د نړیوالې ټولنې پر دوامدارې ښکیلتیا حتی په سمبولیک شکل هم ټینګار کوي.

د بانک نوټ پرانستلو سربیره، د بریکس غړو هیوادونو یوه ګډه اعلامیه خپره کړه چې په افغانستان کې د روان کړکیچ د سوله ایز حل غوښتنه کوي. په اعلامیه کې د افغانستان پر امنیتي وضعیت او د طالبانو له خوا پر ښځو او نجونو د بندیزونو په اړه ژوره اندېښنه ښودل شوې او له رژیمه یې غوښتي چې د ښځو پر زده کړو بندیزونه لرې کړي او بشري حقونو ته د درناوي څرګندونه وکړي.

د بریکس مشرانو ټینګار وکړ چې طالبان باید د ټولو افغان اتباعو، په ځانګړې توګه د ښځو، نجونو او توکمیزو اقلیتونو د اساسي حقونو ساتنه وکړي. دوی پر طالبانو هم غږ وکړ چې د یوه خپلواک، متحد او له ترهګرۍ څخه پاک افغانستان د ساتلو په اهمیت ټینګار سره، د افغانستان د تروریستي فعالیتونو د اډې په توګه د کارولو د مخنیوي لپاره "څرګند او کوټلي" ګامونه پورته کړي.

په ګډه اعلامیه کې د سولې د اسانتیا لپاره د سیمه ییزو هڅو ستاینه هم شوې او د افغانستان په ثبات کې د ګاونډیو هېوادونو د ونډې پر اهمیت ټینګار شوی دی. دغو سیمه ییزو خبرو اترو ته په سیمه کې د اوږدمهاله ثبات او امنیت د تامین لپاره مهم ګڼل کیږي.

د ملګرو ملتونو د سرمنشي په ګډون د چین، هند، روسیې، ترکیې، سویلي افریقا، برازیل، ایران، مصر او ایتوپیا د مشرانو په ګډون درې ورځنۍ غونډه د طالبانو له استازو پرته جوړه شوه. که څه هم طالبانو په سرمشریزه کې د ګډون غوښتنه کړې وه، خو د BRICS د غړو له خوا د دوی غوښتنه رد شوه، چې دا د رژیم په رسمیت پیژندلو کې د نړیوالې ټولنې روان ناندرۍ منعکسوي.

د روسیې ولسمشر ولادیمیر پوتین، د ویډیو لینک له لارې سرمشریزې ته په وینا کې، یو ځل بیا ټینګار وکړ چې په داسې حال کې چې د بریکس هیوادونه د متحده ایاالتو ډالر په کلکه رد نه کوي، دوی د راتلونکي لپاره چمتووالی نیسي چیرې چې ډالر ته لاسرسی ممکن د سیاسي فشارونو او بندیزونو له امله محدود شي. هغه ټینګار وکړ چې په داسې حال کې چې ډالر په نړیواله مالیه کې یو اړین وسیله پاتې کیږي، د سیاسي وسلې په توګه کارول د اسعارو باور کمزوری کوي. دا د بدیل اسعارو سپړلو او د "عادلانه اقتصادي سیسټم" د ودې لپاره د BRICS اراده منعکس کوي.

د سمبولیک بانک نوټ پرانستل د BRICS مشرانو سره په ګډه د پولې پورې غاړې سوداګرۍ لپاره د محلي اسعارو کارولو ملاتړ کوي، چې د کازان اعالمیه کې رسمي شوی. د دې نوښت موخه دا ده چې په متحده ایاالتو ډالر تکیه کمه کړي او په نړیوالو مالي معاملو کې د ملي اسعارو کارولو ته وده ورکړي، چې هند د دې بدلون په هڅولو کې مخکښ رول لوبوي. هند لا دمخه د روسیې او متحده عربي اماراتو په څیر هیوادونو سره په روپیو کې سوداګریز تړونونه پیل کړي، چې د نورو BRICS هیوادونو لپاره یو مثال دی.

پداسې حال کې چې د سمبولیک بانک نوټ پرانستل د احتمالي BRICS اسعارو په اړه بحثونه راپورته کړي، چارواکي محتاط پاتې دي، د پام وړ ننګونو په اړه اعتراف کوي. د اوس لپاره، تمرکز د محلي اسعارو سوداګرۍ ته وده ورکولو او د دې بدلون مالتړ لپاره د زیربناوو رامینځته کولو باندې پاتې دی، لکه د پولې هاخوا میشت ځایونو لپاره د BRICS وړاندیز شوی پاک سیسټم.

په سمبولیک بانک نوټ کې د افغانستان شاملول، د BRICS له قوي ګډ بیان سره یوځای، په نړیواله کچه د هیواد اهمیت پیاوړی کوي، حتی که دا هیواد د داخلي او بهرنیو ننګونو سره مخ دی. په سرمشریزه کې د طالبانو نه شتون د افغانستان د سیاسي او بشري حقونو په اړه د نړیوالې ټولنې روانې اندیښنې په ګوته کوي. لکه څنګه چې BRICS د مالي خپلواکۍ او ثبات لپاره د لارو لټولو ته دوام ورکوي، په داسې سمبولیک اشارو کې د افغانستان شاملول په راتلونکو سیمه ایزو او نړیوالو اقتصادي همکاریو کې د هغې احتمالي، مګر ناڅرګند رول څرګندوي.

د کازان په سرمشریزه کې د سمبولیک بانک نوټ پرانستل د نړیوال مالي نظم د بدلولو او د لویدیځ تر واک لاندې جوړښتونو باندې د تکیه کمولو لپاره د BRICS هیله څرګندوي. د افغانستان د بیرغ شاملول، د بشري حقونو د اصلاحاتو د غوښتنې ترڅنګ، د افغانستان په راتلونکي باندې د نړیوالو تمرکز او د طالبانو د خپلو اعمالو په ځانګړې توګه د ښځو او اقلیتونو د حقونو په اړه د حساب ورکولو د دوام هڅې په ګوته کوي.